Dan l-artiklu huwa magħmul għal nies li għadhom kemm bdew il-ġrajja tagħhom tat-tagħlim tal-Malti
Il-Malti huwa lingwa mħallat ma’ għadd ta’ lingwi oħrajn, u fil-bażi tal-grammatika tiegħu, insibu l-Għarbi. Meta nitkellmu bil-Malti, ħafna drabi ngħidu: "il-bniedem", "ix-xemx", "in-nannu"... imma għalfejn xi kultant ngħidu il- u xi kultant ix-, in- jew is-?
Ejja naraw flimkien!
X'inhuma l-konsonanti Qamrin?
Il-konsonanti qamrin huma dawk li magħhom nużaw l-artiklu definit “il-'".
Eżempju:
- il-bniedem
- il-qattus
- il-ġurdien
L-artiklu definit ‘il-' nużawh ma’ kliem li jibdew b’dawn l-ittri:
b, d, f, ġ, g, h, ħ, k, m, q, v, z
U x'inhuma l-konsonanti Qamrin?
Il-konsonanti xemxin huma dawk li magħhom nużaw artiklu li jinkludi l-ewwel konsonanta tal-kelma li magħha jkun qed jingħaqad l-artiklu.
Eżempju:
- ix-xemx
- in-nannu
- is-sajjied
Lista ta’ Konsonanti Xemxin:
j, l, n, r, s, t, x, ż
Eżerċizzju żgħir
Agħżel il-forma korretta:
- (il / in-) nanna
- (il / is-) serp
- (il / ix-) xadina
- (il / il-) kelb
- (il / iż-) żrinġ
Apparti l-konsonanti qamrin u dawk xemxin, ukoll insibu l-eċċezzjonijiet. Dawn jinkludu l-użu tal-artiklu definit ‘l-’ flimkien ma’ kliem li jibdew b’fonema (ħoss) ta’ vokali bħal:
- l-ajruport
- l-għana
- l-argument
- l-internet
- l-univers
X'taħseb? Taħseb li sirt taf kif tuża dawn il-konsonanti? Ikkummenta żewġ kelmiet – waħda b’konsonanti xemxija u waħda b’konsonanti qamrija flimkien mal-artiklu tagħhom – li ma ssemmewx fil-kummenti hawn taħt.