Þegar fólk hugsar um Ísland, þá koma oft upp í hugann eldfjöll, norðurljós og heitir pottar. En ef þú dvelur hér um stund, þá tekurðu fljótt eftir öðru sem er ofið inn í menninguna, bókstaflega. Prjón og íslensk ull (lopi) skipa stóran sess í daglegu lífi, sjálfsmynd og tísku landsins.
Lopapeysan – meira en bara peysa
Hin sígilda íslenska lopapeysa með fallegu hringlaga mynstrunum er ekki bara hlý og endingargóð. Hún er tákn um þjóðarstolti og margir Íslendingar eiga sína uppáhalds lopapeysu, oft handprjónaða af ömmu, mömmu eða jafnvel þeim sjálfum.
Fyrir gesti landsins er lopapeysan eftirsótt minjagripur, en fyrir Íslendinga er hún hluti af menningararfleifðinni, eitthvað sem tengir mann við fjölskylduna og landið sjálft.
Prjón er fyrir alla
Á Íslandi er prjón ekki bara fyrir ömmur. Fólk á öllum aldri prjónar, í strætó, í kennslustundum eða yfir kaffibolla á kaffihúsi. Sérstaklega á undanförnum árum hefur prjón verið að ryðja sér til rúms á ný sem skapandi og róandi áhugamál. Það tengist líka sterkri hefð fyrir sjálfbærni og sjálfstæði.
Margir læra að prjóna í skóla og handunnin gjöf er enn í dag talin persónuleg og hjartahlý. Hvort sem það er trefill, vettlingar eða heil peysa, þá er prjónun leið til að skapa eitthvað með eigin höndum og tengjast fortíðinni.
Kindur og sjálfbærni
Sauðfjárrækt er stór hluti af íslenskum landbúnaði. Kindurnar ganga lausar um sumarið og eru smalaðar saman á haustin í gömlum sið sem kallast réttir. Ullin sem þær gefa er einstök, létt, hlý og andar vel.
Þar sem íslensk ull er unnin hér á landi með litlum eða engum efnafræðilegum íblöndum er hún talin mjög umhverfisvæn og sjálfbær. Með því að kaupa innlenda ull og handunnar vörur styður maður bæði við íslenskt atvinnulíf og náttúruna.
Hvar má upplifa íslenska prjónamenningu?
Ef þú vilt kynnast prjónamenningunni betur, þá eru margar leiðir til þess:
Heimsæktu ullarbúðir eða söfn, eins og Heimilisiðnaðarsafnið á Blönduósi.
Kauptu ekta lopapeysu beint frá íslenskum hönnuðum eða prjónurum.
Taktu þátt í prjónanámskeiði, sum eru í boði á ensku fyrir byrjendur.
Skoðaðu verslun Handprjónasambands Íslands í Reykjavík.
Á Íslandi er prjón ekki bara handverk, það er samtal milli kynslóða, hluti af menningarlegu vefefni þjóðarinnar og hlýleg leið til að skapa, tengjast og tjá sig. Hvort sem þú ert að læra að prjóna eða dáist að fegurðinni, þá munt þú fljótt skilja hvers vegna Íslendingar elska ullina sína svona mikið.
--
Íris Líf, OLS Community Manager – Icelandic