Binnenkort is het weer Koningsdag, één van de meest populaire nationale feestdagen in Nederland. Alhoewel de verjaardag van Koning Willem Alexander 27 april is, wordt Koningsdag dit jaar een dag eerder gevierd, omdat de 27ste op een zondag valt. Koningsdag heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot het einde van de 19e eeuw. Hoe is deze traditie ontstaan en hoe wordt Koningsdag tegenwoordig gevierd?
Afbeelding: iedereen in oranje; Koningsdag in Amsterdam - bron Wikimedia Commons
Het begin van een koninklijke viering
Koningsdag was eerste Koninginnedag en werd voor het eerst gevierd op 31 augustus 1885 ter ere van de vijfde verjaardag van Prinses Wilhelmina. Omdat het om een prinses ging werd deze viering 'Prinsessedag' genoemd. Omdat er in de jaren 80 van de 19de eeuw sprake was van politieke spanningen in het land werd Prinsessedag in het leven geroepen ter bevordering van de nationale eenheid. In 1890 werd Prinses Wilhelmina Koningin en werd de viering van haar verjaardag omgedoopt tot Koninginnedag.
De komst van een nieuwe Koninginnedag
In 1948 werd Wilhelmina's dochter Juliana gekroond tot de nieuwe vorstin. Sinds die troonswisseling werd Koninginnedag op Juliana's verjaardag gevierd, namelijk 30 april. Koninginnedag had destijds vooral een ceremoniële invulling en er vonden bloemenhuldes plaats bij paleis Soestdijk, de residentie van de Koningin. In 1980 vond er weer een troonswisseling plaats en werd Wilhelmina's oudste dochter Beatrix Koningin. Beatrixs verjaardag is op 31 januari maar zie hield haar moeders verjaardag aan als Koninginnedag, hoogstwaarschijnlijk omdat de kans op goed weer eind januari uitzonderlijk klein is. Op Koninginnedag voerde de kleur oranje, de nationale kleur, een verwijzing naar het Huis van Oranje-Nassau, de boventoon. Ook vonden er vrijmarkten en braderieën plaats waar vooral kinderen konden deelnemen aan allerlei spellen. Ook ging de Koningin met haar gezin ieder jaar op bezoek bij een andere gemeente. Vooral Koninginnedag in Amsterdam en Utrecht trok altijd veel mensen aan van buiten de stad en uit het buitenland.
Van Koninginnedag naar Koningsdag
In 2013 na 65 jaar Koninginnedag op 30 april gevierd te hebben, werd Koninginnedag Koningsdag en werd de koninklijke verjaardag op een andere datum gevierd, namelijk; 27 april. Beatrixs oudste zoon Willem-Alexander trad aan als koning en zijn verjaardag 27 april werd de nieuwe feestdag. Als deze dag op een zondag valt, zoals dit jaar, wordt het feest een dag eerder gehouden.
Hoe vier je Koningsdag?
Nog steeds vinden door heel Nederland vrijmarkten plaats. Dit zijn markten waar iedereen haar of zijn spullen op straat kan verkopen zonder vergunning. Iedereen mag voor één dag handelaar zijn. Naast de vrijmarkten zijn er in (bijna) alle steden en dorpen talloze evenementen, concerten en festivals. Voor kinderen zijn er - nog steeds - speciale activiteiten zoals spelletjes, schminkpartijen of festivals. Zo is het Vondelpark in Amsterdam volledig gereserveerd voor kinderen die daar hun marktstalletje opzetten, muziek spelen of een andere vaardigheden tentoonstellen.
Wat betekent Koningsdag voor Nederland?
Koningsdag is nog steeds een nationaal feest van verbinding. Ook mensen die niet geïnteresseerd zijn in het Koningshuis of zelfs republikein zijn genieten vaak van een vrije en feestelijke dag. Men struint over een vrijmarkt, geniet van een oranje tompoes of laat zichzelf gaan op een dansfestival; Koningsdag is een uniek en levendig symbool van de Nederlandse cultuur en blijft in Nederland een van de meest geliefde dagen in het jaar.
Lemba, OLS Community Manager - Dutch